محافظت از باغات در برابر سرمازدگی

محافظت از باغات در برابر سرمازدگی، یکی از مسائل مهم در باغداری است که در فصل‌های سرد سال، به ویژه در مناطقی با آب و هوای سرد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. سرمازدگی به وقوع پیوستن تغییرات دما به صورت ناگهانی و بسیار پایین در محیط است که در فصل بهار می‌تواند منجر به خسارت جدی به درختان شود. برای محافظت از باغات در برابر سرمازدگی، از روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی استفاده می شود که در ادامه برخی از مهم ترین آنها را شرح می دهیم:

انتخاب مکان مناسب برای احداث باغ

انتخاب محل مناسب برای احداث باغ، اولین اقدام برای جلوگیری از سرمازدگی درختان می باشد. این کار نیازمند بررسی شرایط آب و هوایی است تا از دریافت آب مناسب، سیستم زهکشی مناسب، خاک مناسب برای رشد گیاهان و ارتفاع مناسب منطقه اطمینان حاصل شود. همچنین مطمئن شوید که باغ شما در طول روز به طور کامل در معرض تابش نور خورشید قرار دارد. با در نظر گرفتن این موارد، می‌توانید محل مناسبی برای احداث باغ خود انتخاب کنید تا در حد زیادی از سرمازدگی در امان باشد.

استفاده از ارقام دیر گل

در مناطق سردسیر، می‌توانید از ارقامی که مقاومت بیشتری به سرما  دارند، استفاده کنید. انتخاب رقمی مناسب که مقاوم در برابر یخبندان و توانایی رشد در زمان کوتاه را داشته باشد می تواند از آسیب های ناشی از شرایط سرمایی در مناطق سردسیر جلوگیری کند.

جوانه‌های گل باز نشده توانایی تحمل دمای سرد را دارند، اما پس از باز شدن انعطاف پذیری آنها کاهش می‌یابد. سرمای بهاری موجب یخبندان و خشک شدن جوانه‌های گل در زمان گلدهی می شود اما می توان با استفاده از ارقام دیرگل، درختان را در مناطقی سردسیر، از سرمازدگی بهاری محفاظت کرد.

مدیریت آبیاری و تغذیه خاک

برای جلوگیری از سرمازدگی در باغ، نوع خاک زمین بسیار حائز اهمیت است. خاکی با pH مناسب، خواص زهکشی بالا، بافت لومی با قدرت نگهداری گرما و آب، گزینه مناسبی برای جلوگیری از سرمازدگی است. خاک غنی از رطوبت گرمتر از خاک خشک است زیرا نور خورشید را بیشتر جذب می‌کند. همچنین، هوای سرد باعث یخ زدن آب روی سطح زمین می‌شود که به عنوان یک عایق عمل می‌کند و مانع از نفوذ هوای سرد به خاک می‌شود. بنابراین آبیاری در فصل پاییز از آسیب دیدن ریشه ها در اثر سرما جلوگیری می‌کند.

برای جلوگیری از سرمازدگی درختان، سعی کنید در ماه های سردتر از شخم زدن زمین خودداری کنید. زیرا خاک شخم زده سریعتر خنک می‌شود. همچنین، خاک هر چه عمیق‌تر باشد ممکن است گرمای بیشتری جذب کند. به علاوه، خاک های تیره رنگ به دلیل توانایی بیشتر در جذب تشعشعات خورشیدی، دیرتر از خاک های رنگ روشن سرد می‌شوند.

پوشش دهی مناسب در برابر سرمازدگی

یکی از این روش‌ها ی جلوگیری از یخ زدن نهال‌های تازه کاشته شده، پوشش‌ دهی می‌باشد. به این صورت که می‌توان از پلاستیک، پارچه، گونی‌های پنبه‌ای و یا برگ درختان برای ساخت پوشش استفاده کرد. همچنین، جعبه‌های پلاستیکی یا چوبی نیز می‌توانند برای این منظور استفاده شوند.

برای جلوگیری از یخ زدن، در هنگام استفاده از پوشش‌های فوق، مهم است که سطح تماس بین پوشش و شاخ و برگ نهال ها کمتر شود. برای این منظور، می‌توان از یک قاب یا تکه چوب استفاده کرد. قاب یا تکه چوب را بین پوشش و درخت قرار داده و به این ترتیب سطح تماس را کاهش داد. این کار باعث می‌شود تا نهال‌های تازه کاشته شده محافظت بهتری در برابر یخ زدن داشته باشند. استفاده از این روش‌ها و پوشش‌ها قبل از آغاز فصل سرما می‌تواند به نهال‌ها کمک کند تا در برابر سرما و یخ زدن محافظت شوند و در فصل بهار با سلامتی رشد کنند.

استفاده از کودهای شیمیایی برای جلوگیری از سرمازدگی

در فصل سرد، استفاده از کودهای پتاسیمی و حیوانی می‌تواند منجر به تولید گرما و کاهش خطر سرمازدگی شوند که باعث مقاومت درخت در برابر سرما می‌شود. هم چنین توصیه می شود از کود نیتروژن استفاده نکنید زیرا استفاده در مقادیر بالا در فصل پاییز، رشد درخت را تسریع می‌دهد و شاخه‌های جوان سریع تر تولید می‌شوند که به دلیل جوان بودن، آسیب پذیرتر هستند. علاوه بر این، سرگین حیوانات می‌تواند دمای سطح خاک را افزایش داده و استفاده از آن می تواند از یخ زدن ریشه‌های درختان جلوگیری کند.

پاشیدن آب روی درختان به منظور جلوگیری از سرمازدگی

روش کارآمد دیگر برای حفاظت از درختان در برابر سرمای زمستان، استفاده از روش آب پاشی بر روی شاخه‌های درختان در زمانی که دما به نزدیکی صفر می‌رسد، است. این عمل باعث ایجاد لایه‌ای از یخ روی شاخه‌های درختان می‌شود. در هر لیتر آب، تقریباً 80 کیلوکالری گرما به صورت انتقال از حالت مایع به حالت جامد تولید می‌شود. شاخه‌هایی که با آب در تماس هستند، به وسیله‌ی گرمای محیط گرم می‌شوند. علاوه بر این، یخ پوششی ایجاد می‌کند که جوانه‌ها و شاخه‌ها را عایق می‌کند و از آسیب‌دهی به آن‌ها ناشی از یخ‌زدگی جلوگیری می‌کند. برای پاشش آب بر روی درختان، می‌توان از ابزارهای پاشش آب یا سیستم‌های آبیاری بارانی استفاده کرد.

استفاده از شعله برای جلوگیری از سرمازدگی درختان

در مناطقی سردسیر که دوره سرما طولانی است، می توان از راه های ایجاد شعله و حرارت در میان ردیف ها استفاده نمود. در این حالت، از بخاری‌های نفتی یا ذغال‌سوز برای ایجاد حرارت استفاده می‌شود. این حرارت به سمت برگ‌ها و گل‌ها منتقل می‌شود. بهتر است تعداد بخاری‌هایی که با شعله کم می‌سوزند افزایش یابد، تا اینکه از تعداد کمی بخاری با شعله قوی استفاده شود. همچنین، می‌توان از دستگاه‌های تولید هوا یا باد نیز استفاده کرد. هنگام ترکیب این دو روش، نیاز به بخاری در هکتار به نصف کاهش می‌یابد.